Deze week hebben Blaricum en Laren in een brief van de Provincie Noord-Holland het definitieve besluit ontvangen dat Blaricum, Laren en Huizen moeten fuseren tot één gemeente. De PvdA is teleurgesteld over dit besluit. Het is onvoldoende onderbouwd, tegen de wens van de inwoners, maakt ontmanteling van de de BEL-combinatie noodzakelijk, het creëert onevenwichtige gemeenten en vergroot de afstand tussen bestuur en bevolking.
Ook lost het verdelen van het Gooi in drie gemeenten het probleem van de gezamenlijke bestuurskracht niet op. De provincie noemt als uiteindelijk doel om te komen tot één gemeente Gooi en Vechtstreek! Dat doel komt door deze tussenstap echter verder weg te liggen. De vergrote gemeente Huizen zal hier immers niet aan willen meewerken nu ‘de buit binnen is’.
Als hoofdreden voor het besluit tot fusie noemt de provincie Noord-Holland dat men onvoldoende bewezen acht dat de voorgestelde samenwerking tussen de gemeenten op ambtelijk niveau met gemandateerde wethouders [gemeenschappelijke regeling], regionaal voldoende bestuurskracht kan leveren. De termijn die nodig is om een herindelingsontwerp voor te bereiden wordt verlengd tot september 2018. Na het doorlopen van alle voorbereidingen stelt de Provincie Noord-Holland om op zijn vroegst op 1 januari 2021 de fusie te kunnen realiseren. De komende gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zullen gewoon doorgang vinden.
Als PvdA realiseren we ons dat stappen noodzakelijk zijn; Het blijkt steeds moeilijker om voor een klein dorp een voldoende krachtig bestuur te realiseren, de ambtelijke ondersteuning laat te wensen over en de gemeente is onderdeel van een kluwen van gemeenschappelijke regelingen. De democratische controle ontbreekt daardoor. Daarnaast is gebleken dat de verdeeldheid in het Gooi groot is en het daardoor niet mogelijk blijkt gezamenlijk een vuist te maken. De afgelopen jaren hebben we ons daarom beijverd voor een fusie van de BEL-gemeenten. Helaas vonden we daarvoor geen meerderheid en bleek ook de provinciegrens een hindernis.
Dat alles neemt niet weg dat we als PvdA hechten aan een herkenbaar lokaal bestuur dichtbij de burgers. De uitdaging is dus om de problemen op te lossen zonder dat laatste te verliezen.
Nu fusies onvermijdelijk blijken kiezen we als PvdA voor een fusie in eens, maar wel met behoud van lokale autonomie!
De gemeentewet voorziet daar eigenlijk niet in en daarom stelt de PvdA voor om een ‘Goois Convenant’ op te stellen. Daarin zouden de volgende zaken moeten worden geborgd:
- Het Gooi wordt verdeeld in vijf tot negen deelgemeenten
- elke deelgemeente behoudt een eigen bezoldigd bestuur
- dat bestuur bestaat uit een kleine raad met een eigen secretariaat dat in de deelgemeente zijn gevestigd
- De deelgemeenteraad vergadert in de eigen kern(en)
- raadsleden dienen in de deelgemeente woonachtig te zijn
- de voorzitter van de deelgemeenteraad is ook lid van de centrale gemeenteraad of wethouder
- elke deelgemeente is via een wethouder vertegenwoordigd in het college van de gemeente Gooiland
- Verkiezingen voor de deelgemeenteraad vinden plaats tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen
- vergaderingen van de deelgemeenteraad zijn openbaar en worden genotuleerd
- elke deelgemeente heeft een eigen burgerserviceloket
- elke deelgemeente heeft een eigen budget
- de deelgemeenteraad is beslissingsbevoegd over lokale thema’s binnen de eigen begroting
- de deelgemeenteraad kan ongevraagd of gevraagd advies uit brengen aan de centrale raad
- besluiten van de deelgemeente zijn, mits binnen de begroting, worden als raadsvoorstel aan de centrale gemeenteraad voorgelegd en worden daar als hamerstuk afgehandeld
- Wijziging van het convenant of opheffing van een deelgemeente is alleen mogelijk met minstens 2/3 van de stemmen in de centrale gemeenteraad.
- Het secretariaat van de deelgemeente zal zich beperken tot enkele generalisten. Voor specialistische ondersteuning zal een beroep. worden gedaan op het apparaat van de centrale gemeente
- .
Als PvdA zijn we er van overtuigd dat, als een meerderheid van de huidige Gooise gemeenten dit convenant omarmt, GS van Noord-Holland bereid zullen blijken dit initiatief te omarmen. Daarbij spreken we een voorkeur uit om de nieuwe gemeente in de provincie Utrecht onder te brengen. Dat levert een betere balans op tussen de provincies in de randstad en vergroot ook de kans dat Eemnes zich wil aansluiten.