Op slot
De stikstofdiscussie houdt het land in zijn greep. Ook in de provincie Utrecht. Bouwprojecten liggen stil en de boeren weten niet goed waar ze aan toe zijn. Dat zorgt voor onrust of erger: voor paniek!
Van mijn moeder leerde ik juist in zulke situaties: “Alleen rust kan je redden!” Dat helpt. Bekijk rustig alle opties die er zijn en maak dan op basis van de voor- en nadelen een keuze. En heb je één keer een keuze gemaakt, houd je daar dan aan en verander niet zomaar weer van koers. Boerenverstand noemde ze dat.
In een democratie mag iedereen zijn mening geven en demonstreren om te laten weten dat je het ergens niet mee eens bent. Dat betekent niet altijd dat de zaken direct worden omgekeerd of alle regels worden ingetrokken. Een aantal provincies heeft zich naar mijn mening laten intimideren en te snel voor een terugtrekkende beweging gekozen. Of dat verstandig is? Het lijkt mij meer het verschuiven van een probleem. Wat een overwinning voor de boeren lijkt, is dit immers niet! Behoud van de onbenutte ruimte bij de een, leidt tot meer sanering bij de ander.
Waar ging het mis ?
Rijk en provincies zaten niet op één lijn. Regie heeft ontbroken. Dat creëert onduidelijkheid en de mogelijkheden om een wig te slaan. Vervolgens hielden de provincies niet voet bij stuk en volgde verdeeldheid. Alles blij elkaar geen fraai staaltje van bestuurskracht.
We zullen het ermee moeten doen. In Utrecht wordt ondertussen volop gezocht naar aanvaardbare oplossingen, zonder dat één groep de dupe wordt. De boeren zijn al jaren de speelbal van banken en andere partijen die er het grootste belang bij hebben dat de bulkproductie in landbouw en veeteelt blijft voortbestaan en moeten daardoor steeds groter worden om op de wereldmarkt mee te kunnen blijven doen. Dat stopt nooit!
Nederland is gewoonweg te klein om dit vol te kunnen houden. Er zullen afspraken moeten komen met de hele voedselketen voor gezond, duurzaam en betaalbaar voedsel voor iedereen en om een fatsoenlijk inkomen voor de boeren te houden.
Nieuwe regels
Begin december presenteert Minister Schouten nieuwe beleidsregels. Laten we hopen dat hierin duidelijke en concrete stappen naar een toekomstgerichte landbouw te lezen zijn. Want één ding is zeker: het moet anders! Dat kan iedereen, met of zonder boerenverstand, bedenken.
Wilma A. de Boer-Leijsma, 28 oktober 2019
